สหกรณ์ร้านค้าจะรอดหรือจะร่วง ตอนที่ 1/3

• สหกรณ์ร้านค้าไทย จัดตั้งขึ้นแห่งแรกในประเทศไทยที่หมู่บ้านชนบท อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยจดทะเบียนตามกฎหมายสหกรณ์ ประเภทสหกรณ์ร้านค้า เมื่อ พ.ศ. 2480 มีสภาพเป็นนิติบุคคลซึ่ง สมาชิกผู้ถือหุ้นทุกคนเป็นเจ้าของ โดยลงหุ้นร่วมกัน ด้วยความสมัครใจของสมา ชิก เพื่อแก้ไขปัญหาของเศรษฐกิจของตนและหมู่บ้าน โดยการจัดหาสินค้าและบริการสมาชิกที่มีความต้องการมาจำหน่ายช่วยกันจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของสมาชิก ส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ทางด้านสหกรณ์ และด้านการค้า ให้แก่สมาชิก ปลูกจิตสำนึกให้สมาชิกรู้จักประหยัด ช่วยตนเองและช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ร่วมมือและประสานงานกับสหกรณ์ ในอันที่จะเกื้อกูลซึ่งกันและกัน ภายหลังสหกรณ์แห่งนี้ต้องล้มเลิกไป ต่อมารัฐบาลมีนโนบายที่จะช่วยเหลือประชาชนด้านค่าครองชีพ โดยการส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการจัดตั้งสหกรณ์ร้านค้า ขึ้นทั้งในส่วนกลาง และส่วนภูมิภาคทุกจังหวัดทั่วประเทศไทย ขึ้นเป็นจำนวนมาก สหกรณ์ร้านค้าที่ตั้งขึ้นในเมืองที่มีประชาชนอาศัยอยู่ในเมืองหนาแน่น จะประสบความสำเร็จมากกว่า สหกรณ์ร้านค้าที่ตั้งขึ้นในชนบท

• ประโยชน์ที่สมาชิกสหกรณ์ร้านค้าได้รับจากการรวมหุ้นกัน คือ การทำให้สมาชิกมีการซื้อขายแลกเปลี่ยน สินค้าตามราคาที่เหมาะสม สินค้าดี มีคุณภาพ เที่ยงตรงและเป็นธรรม ตามความต้องการของสมาชิก เมื่อถึงสิ้นปีสหกรณ์ร้านค้ามีกำไรสุทธิประจำปี สมาชิกจะได้รับเงินปันผลตามมูลค่าหุ้น และเงินเฉลี่ยนคืนตามสัดส่วนที่สมาชิกได้ทำธุรกิจกับสหกรณ์ร้านค้า การซื้อขายด้วยเงินสด สินค้าจะมีราคาถูกกว่าเงินผ่อน ทำให้สมาชิกมีความรอบคอบในการจัดหาสินค้าราคาถูกมาจำหน่าย เพื่อประโยชน์ของสมาชิก

• แสดงให้เห็นได้ว่าการนำวิธีการสหกรณ์เข้ามาร่วมแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน อย่างได้ผล ทางราชการจึงได้ส่งเสริมการจัดตั้งสหกรณ์ ขนาดเล็กในท้องถิ่นต่างที่ประสบปัญหา ยอย่างเดียวกันต่อมางานสหกรณ์ได้ขยายตัวกว้างขวางขึ้น แต่สหกรณ์ขนาดเล็กที่ดำเนินธุรกิจ แบบเอนกประสงค์ทั้งสิ้น จึงไม่สามารถตอบสนองความต้องการ หรือแก้ไขปัญหาของประชาชนได้เต็มที

• ทางรัฐบาลจึงได้ออก พระราชบัญญัติ พ.ศ. 2511 เปิดโอกาสให้สหกรณ์ขนาดเล็กที่ดำเนินธุรกิจอย่างเดียว ควบเข้าเป็นสหกรณ์ขนาดใหญ่ ทำให้สามารถขยายการดำเนินธุรกิจเป็นแบบเอนกประสงค์ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่สมาชิก ด้วยเหตุนี้สหกรณ์จึงแปรสภาพ และแบ่งประเภทสหกรณ์ในประเทศไทย ออกเป็น 7 ประเภท ซึ่งนับแต่สหกรณ์ได้คือ กำเนิดขึ้นจวบจนปัจจุบัน ผลการดำเนินง านของสหกรณ์ในธุรกิจด้านต่าง ๆ ได้สร้างความน่าเชื่อถือ เป็นที่ไว้วางใจของสมาชิก จนทำให้จำนวนสหกรณ์เพิ่มขึ้นทุกปี การสหกรณ์ในประเทศไทย จึงมีความสำคัญ ต่อเศรษฐกิจและสังคมที่สามารถร่วมแก้ปัญหาในการประกอบอาชีพ และช่วยยกระดับความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดีขึ้น

• สหกรณ์ร้านค้าถือว่าเป็นคณะบุคคลซึ่งรวมตัวกันดำเนินกิจการ เพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมโดยอำนวยประโยชน์ให้กับสมาชิกของสหกรณ์เป็นส่วนใหญ่ ซึงเป็นผู้บริโภครวมกันจัดตั้งขึ้นจัดหา สินค้าเครื่องอุปโภค บริโภคมาจำหน่าย อีกทั้งสหกรณ์ร้านค้าเป็นธุรกิจขายปลีก อันเป็นธุรกิจที่มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศ เพราะเป็นธุรกิจที่สร้างงานสร้างรายได้ที่สำคัญ ธุรกิจค้าปลีกจึงอยู่กับคนไทยมานานในรูปแบบของร้านขายของชำ หรือร้านโชห้วย ที่ตั้งอยู่ในชุมชนที่พักอาศัย

อ่านต่อได้ที่ สารจากประธานฯ 

สหกรณ์ร้านค้าจะรอดหรือจะร่วง ตอนที่ 2/3